Kompetencje cyfrowe uczniów w Polsce – co wiemy z badań międzynarodowych? - opracowanie IBE, 2025

2025-08-14

Kompetencje cyfrowe uczniów w Polsce – co wiemy z badań międzynarodowych? - to trzecie opracowanie z cyklu „Analizy IBE dla polityki publicznej”, które powstało na podstawie analizy danych z międzynarodowych badań edukacyjnych (ICILS, ICCS, PISA, TIMSS oraz PIRLS). 

 

W publikacji poszukiwano odpowiedzi na pytania o to, jak polscy uczniowie radzą sobie w cyfrowym świecie, czy szkoła skutecznie rozwija ich umiejętności oraz jakiego wsparcia potrzebują.

W analizie pokazano również, jak samoocena kompetencji uczniów ma się do ich rzeczywistych wyników oraz różnice między płciami w nabywaniu specjalistycznych kompetencji cyfrowych.

 

Publikacja zawiera rekomendacje dla polityki edukacyjnej.

 

W dobie szybkiej transformacji cyfrowej dostęp do sprzętu i internetu już nie wystarcza. Ważniejsze okazują się odpowiednie kompetencje, które pozwolą młodym ludziom poruszać się pewnie i bezpiecznie w cyfrowym świecie. Niestety odpowiedź na pytanie o poziom kompetencji cyfrowych polskich uczniów utrudnia fakt, że ostatnie międzynarodowe badanie ICILS, uznawane przez Unię Europejską za najbardziej rzetelne źródło danych, przeprowadzono w Polsce w 2013 roku. Od tego czasu cyfrowy świat zmienił się radykalnie – ale czy zmieniły się też umiejętności młodych ludzi?

 

Analiza danych z ICILS 2013 pokazała, że:

  • najlepiej radzą sobie uczniowie korzystający z technologii umiarkowanie często,
  • dziewczęta mają wyższe wyniki niż chłopcy, ale oceniają się gorzej i rzadziej wybierają techniczne ścieżki kariery,
  • kompetencje cyfrowe nie rozwijają się „same” – wymagają świadomego wsparcia, szczególnie w szkole.

Co więcej, doświadczenia innych krajów, które uczestniczyły w kilku edycjach ICILS, są niepokojące – mimo coraz większej obecności technologii w życiu młodych ludzi, ich kompetencje często spadają.

 

Eksperci IBE - PIB podkreślają, że Polska pilnie potrzebuje nowych badań, w tym ICILS 2028, aby opracować skuteczną strategię rozwijania kompetencji cyfrowych uczniów. Szkoła powinna pełnić istotną rolę w ich rozwijaniu – szczególnie w zakresie bezpieczeństwa w sieci, prywatności, higieny cyfrowej, bezpiecznego i etycznego korzystania z internetu czy też krytycznej oceny informacji. Te kompetencje nie kształtują się podczas codziennego korzystania z technologii, lecz wymagają świadomego, systemowego wsparcia.

 

Pełna analiza, wraz z rekomendacjami dla polityki edukacyjnej i szczegółowymi danymi